De laatste tijd mag ik wel eens her en der wat praatjes houden om terug te blikken op het klimaatakkoord. Nu doe ik dat graag – het heeft namelijk een louterend effect – maar ik vind het ook prettig omdat ik daardoor wat beter kan terughalen hoe het nou allemaal zo gelopen is. En – voor de lezer die mij al wat langer kent – het stelt me ook in staat om wat vooruit te kijken. Maar dat pas later.
We zien momenteel nog steeds een verhitte discussie in het Nederlandse klimaatdebat op verschillende terreinen. Mij valt op dat een standpunt vaak wordt bepaald door het ideale eindbeeld. Redeneer je vanuit een wereld zonder fossiele brandstoffen, dan is elke euro die daarheen gaat, zonde van het geld. Redeneer je vanuit de gedachte dat je alle reductie opties nodig hebt – ook opties waar wellicht wat nadelen aan zitten – dan sluit je geen technologie uit en zorg je dat er zoveel mogelijk opties worden ontwikkeld.
Bij weinig onderwerpen laat deze tegenstelling zich zo duidelijk zien als bij CCS. Accepteer je CCS, accepteer je tegelijk dat fossiele brandstoffen een langer leven zijn beschoren. Terwijl als je kijkt naar een aantal feiten, dat best bijzonder is.
Iedereen kan op een achterkant van een sigarendoosje namelijk uitrekenen dat de productie van groene waterstof momenteel 23x zoveel CO2 uitstoot als bij blauwe waterstof het geval is.
Of dat wanneer je eenmaal groene waterstof hebt gemaakt, je die waterstof dan beter voor een vrachtwagen of een boot kan gebruiken dan in een fabriek te stoppen, die wel een alternatief heeft.
Of dat de stroomprijs nooit zo lang zo laag kan zijn om voldoende groene waterstof van te maken dat het ook echt goedkoper wordt dan blauw (met meer draaiuren, heb je ook grijze stroom nodig om de electrolysers voldoende vollasturen te laten draaien en daardoor gaat er weer meer CO2 de lucht in).
Of dat we met alleen projecten in Nederland niet de investeringskosten van electrolysers naar beneden kunnen subsidiëren. (‘als we maar ons best doen, dan komen de kosten wel naar beneden’).
Of dat CCS wel degelijk nodig is na 2035 en dat als je in CCS investeert er andere opties, zoals synthetische brandstoffen, dichterbij komen (nodig om de CO2 in de luchtvaart en zeevaart naar beneden te krijgen).
Dan maakt het ook niet uit dat in 3 van de 4 illustratieve scenario’s van het IPCC, CCS in het 1,5 graden een belangrijke rol speelt (en dat vierde scenario sterk leunt op enorme hoeveelheden energiebesparing en kernenergie).
Of dat de huidige baas van het IPCC zich openlijk voor CCS uitspreekt.
Nee, dat maakt dan allemaal niets uit. Sterker nog, al deze punten zijn al lang en breed uitgerekend of opgeschreven. Ook door bureaus wat meer aan de groene kant van het spectrum. Maar als het niet past in het eindbeeld, doen die argumenten er niet toe. Het is allemaal een stap de verkeerde kant op, in plaats van de goede kant.
To be clear. Natuurlijk moet je niet al je geld uitgeven aan CCS. Dat argument wordt vaak aangehaald door tegenstanders van CCS. Ik ken alleen niemand die beweert, dat je dat wel moet doen. Het punt is dat wanneer je redeneert vanuit ‘alle opties strategie’, dan zou je eerder meer dan minder geld willen uitgaven aan CCS. De technologie loopt namelijk mijlenver achter bij waar die zou moeten zijn om zelfs het 2 graden doel te halen. Het IEA heeft daar een mooie site over.
Kan de industrie dan niet meer doen? Jazeker wel. Het is zaak dat de industrie laat zien dat het ze menens is met klimaatverandering. En die industrie geeft gelukkig steeds meer blijk van een intrinsieke wil om naar een klimaatneutraal bedrijfsmodel te gaan: zie bijvoorbeeld deze speech van de voorzitter van IOGP. Het is ook aan de industrie om de samenwerkingsverbanden op te zetten, waardoor we er als industrie gezamenlijk aan kunnen gaan werken. Alleen op die manier kunnen we het kip en ei probleem van het feit dat de technologie te duur is, slechten.
En ja, natuurlijk maak ook ik mij schuldig aan koker visie. Als ik er ergens naast zit, hoor ik het dan ook graag. Bovendien heb ik veel waardering voor de groene partijen aan de tafel, waar we overigens tegenwoordig wat minder mee aan tafel zitten. De druk van die partijen zorgt natuurlijk dat er zaken in beweging komen, die zonder die druk niet of niet zo snel in beweging zouden komen. Maar druk zet je het best om af en toe een bocht wat af te snijden. Daarnaast, als ik me heen kijk is de grote vraag niet meer of, maar vooral hoe. En om die vraag goed te kunnen beantwoorden, is het nou juist wel weer goed om genuanceerd te kijken.
Het is voor een ieder om te bepalen bij welke strategie diegene zich het meest senang voelt. Ik zie in ieder geval een groeiende groep mensen die zich uitspreekt voor de alle opties strategie.
Ik vergeet het bijna, maar ik zou nog vooruit kijken. Inmiddels zijn we bijna 3 jaar na de verkiezingen van maart 2017. Gek genoeg speelde het onderwerp klimaat nauwelijks een rol bij die verkiezingen. De volgende verkiezingen dienen zich inmiddels al weer bijna aan, terwijl we nu pas net aan de slag kunnen. Ik vermoed – maar hoop vooral ook – dat het onderwerp klimaat wat hoger op de agenda komt richting maart 2021. En druk daarbij is goed.
Maar druk die ertoe leidt dat we genoeg urgentie ervaren om alle opties te ontwikkelen: dat zou in mijn ogen een mooie ontwikkeling zijn.
Wist u overigens dat er wel degelijk NGO’s zijn die de noodzaak van CCS erkennen? Helaas nog wel alleen in het buitenland, maar toch.
Meer weten? Neem contact op.
