De Versnellingstafel Chemische Recycling van kunststoffen is een unieke samenwerking tussen publieke en private partijen om het investeringsklimaat in Nederland voor chemische recycling te verbeteren. De tafel richt zich onder meer op het verkorten van ontwikkeltijd voor innovaties, intensivering van samenwerking tussen ketenpartijen en het wegnemen van barrières. Michiel Kort, namens Rebel Group facilitator van de Versnellingstafel: “Met alle ketenpartijen samen aan tafel kan chemische recycling versneld tot een volwassen industrie worden gemaakt.”
Kunststoffen zijn niet meer weg te denken uit de moderne samenleving en hebben een essentiële rol in onder andere medische zorg, voedselverwerking en woningbouw. Voor veel toepassingen hebben kunststoffen een lagere ecologische voetafdruk dan alternatieve materialen, zoals glas en aluminium. Vanwege hun grote voordelen zijn kunststoffen te waardevol om te verspillen. Betere systemen en infrastructuur voor het verzamelen, sorteren en verwerken van alle afgedankte materialen, inclusief plastic, zijn van cruciaal belang. Bedrijven in de hele (circulaire) keten staan klaar met plannen om een bijdrage te leveren. Om daadwerkelijk ruimte te bieden aan investeringen is een duidelijk overheidsbeleid en zicht op vergunningen nodig. De Versnellingstafel brengt zowel uitdagingen als mogelijke oplossingen op de weg hiernaartoe in kaart en stimuleert realisatie daarvan.
Oplossing voor afvalstromen
Chemische recycling is een verzameling van recyclingtechnieken zoals depolymerisatie, pyrolyse en vergassing. Naast onder meer traditionele mechanische recycling, zijn deze chemische technieken nodig om de recyclingdoelstellingen te halen en bij te dragen aan de materialentransitie. Peter-Jan van den Broek, namens ExxonMobil lid van de Versnellingstafel: “In een chemische recycling proces worden circulaire grondstoffen die je anders zou verbranden, afgebroken tot bouwstenen voor nieuwe materialen. Met chemische recycling kan laagwaardig materiaal, zoals gemengd of moeilijk te scheiden kunststofafval, omgezet worden in een hoogwaardig nieuw product. De kwaliteit van dit product is gelijk aan producten die zijn gemaakt van virgin (nieuwe) grondstoffen. Chemische recycling kan dus een oplossing zijn voor afvalstromen die op dit moment niet of lastig te recyclen zijn. Op deze manier kan dit waardevolle afval als een circulaire grondstof worden gebruikt, in plaats van dat het wordt verbrand, gestort of geëxporteerd voor verwerking. Zo berekende de Europese chemische koepelvereniging Cefic onlangs dat in de EU nu jaarlijks ongeveer 30 miljoen ton kunststofafval wordt ingezameld en dat 84% van dit materiaal niet terugkomt in nieuwe producten.”
Gezamenlijke ambitie
Elk bedrijf dat deelneemt aan de versnellingstafel heeft op bedrijfsniveau eigen circulaire doelen. Gezamenlijk hebben de deelnemers van de versnellingstafel als ambitie gesteld om in 2030, 10% van de virgin feedstock voor kunststoffen in Nederland te vervangen door gerecyclede feedstock via chemische recycling. Kort: “De volledige keten van afvalinzamelaar tot chemische basisproducent is nodig om te kunnen versnellen. Aangezien de hele keten in de Versnellingstafel is vertegenwoordigd, voeren we de goede gesprekken en pakken we de juiste thema’s beet. Wat we samen vooral proberen te doen, is duidelijkheid krijgen over waar barrières zitten in een circulaire keten. Daarnaast proberen we chemische recycling in Nederland als een nuttige aanvulling op bestaande recyclingmethoden verder van de grond te krijgen. Hierdoor draagt Nederland bij aan een groter aanbod van hoogwaardige secundaire grondstoffen en recyclingcapaciteit.”
Nederland als koploper
De Versnellingstafel streeft naar de juiste plaats voor chemische recycling in het recyclingsysteem in Nederland, wat de concurrentiepositie van Nederland op internationaal niveau versterkt. Oftewel, de ambitie is dat Nederland zich internationaal als koploper positioneert. Hoewel Nederland goed op weg is, maken andere landen, waaronder de Verenigde Staten, een opmars. Dreigt Nederland zijn leidende positie te verliezen? Van den Broek: “Om voorop te blijven lopen, zijn in ieder geval drie dingen nodig. Allereerst moet het overheidsbeleid in Nederland aansluiten bij dat van andere landen en vooral bij dat van Europa. Aangezien recycling en chemie internationale markten zijn, is die aansluiting noodzakelijk. Ten tweede is er aangepaste wetgeving nodig, zodat bijvoorbeeld circulaire grondstoffen geen afvalstatus meer hebben en eenvoudiger voor chemische recycling ingezet kunnen worden. Ten derde is er duidelijkheid en een vlotte vergunningverlening nodig, zodat private bedrijven voldoende zekerheid hebben om investeringen te kunnen doen. Op deze vlakken is er ruimte voor verbetering. Daar staat tegenover dat Nederland een hoog inzamelpercentage heeft van kunststofafval van huishoudens en dat we een sterke kunststofindustrie hebben. Daarnaast onderscheiden we ons in de open cultuur waarin partijen met elkaar overleggen en lopen we voorop in de ontwikkeling van innovatieve technieken en onderzoek naar grondstoffen en producten door de hele circulaire keten. Andere landen kijken met belangstelling naar hoe wij dit proces vormgeven.”
Hergebruik infrastructuur en grondstoffen
Kort vat de rol van de Versnellingstafel als volgt samen: “De Versnellingstafel zet chemische recycling op de kaart, bevordert het publiekelijk delen van kennis, onderzoekt welke grondstoffen in welke vorm de keten in- en uitgaan, brengt in kaart welk beleid en welke regelgeving noodzakelijk is, onderzoekt en vergelijkt verschillende technieken en beoogt met dit alles het investeringsklimaat in Nederland voor chemisch recyclen te verbeteren.” Hoewel hierbij innovatie komt kijken, hoeft het wiel niet volledig opnieuw uitgevonden te worden. Kort: “Veel van de bestaande infrastructuur en fabrieken kan mogelijk worden hergebruikt of opnieuw worden ingericht ten behoeve van circulaire verwerking van grondstoffen.” Van den Broek vult hierop aan: “Een raffinaderij splitst, eenvoudig gezegd, de ingaande voedingsstromen. Of dit nu de traditionele aardolie of de toekomstige circulaire grondstoffen zijn, maakt eigenlijk niet uit. Waar de uitgaande stromen van een raffinaderij nu mogelijk nog naar diesel voor auto’s gaan, kunnen verschillende fracties straks ook als grondstof voor de chemie dienen. Met andere woorden, de raffinage-industrie is onderdeel van de toekomst, ook als het gaat om oplossingen die de materialentransitie mogelijk maken.”
Deelnemers Versnellingstafel Chemische Recyling
Peter-Jan van den Broek vertegenwoordigt ExxonMobil Chemical Holland BV in de Versnellingstafel. Michiel Kort ( Rebel Group) is samen met VNO-NCW facilitator van de Versnellingstafel.
De versnellingstafel is in 2019 vanuit het bedrijfsleven en het Rijk (Ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) en van Economische Zaken en Klimaat (EZK) opgericht). De volgende private partijen zijn aangesloten: Afvalfonds Verpakkingen, BASF, Coca-Cola, Dow, ExxonMobil Chemical Holland BV, Havenbedrijf Rotterdam, Invest-NL, Neste, Pre-Zero, Renewi, SABIC, Shell, Unilever. Om de samenwerking tussen partijen te faciliteren heeft de Versnellingstafel onder meer de ‘Roadmap Chemische Recycling 2030’ opgesteld. De Versnellingstafel deelt actief publiekelijk informatie, onder meer via webinars.
ExxonMobil’s Exxtend™ technologie voor advanced recycling, ook wel ‘chemisch recyclen’ genoemd, transformeert plasticafval terug in de basisbouwstenen, die vervolgens weer gebruikt kunnen worden om kunststof en andere waardevolle producten te maken. Advanced recycling is naast mechanisch recyclen nodig om circulariteit te vergroten. ExxonMobil ontwikkelt plannen om voor 2027 wereldwijd jaarlijks ongeveer 500.000 ton plasticafval te kunnen verwerken met advanced recycling.
Meer weten? Neem contact op.
