Afgelopen voorjaar presenteerde minister Rob Jetten (Klimaat & Energie) zijn pakket met extra maatregelen om de klimaatdoelen in 2030 te halen. Tweede-Kamerlid Suzanne Kröger van GroenLinks is blij met de plannen maar wil nog meer druk op de ketel. Voor industriebedrijven die niet kunnen meekomen, is er geen plek, stelt ze in een interview met de VEMOBIN Nieuwsbrief.
Het klimaatpakket dat minister Jetten in april lanceerde, zorgt voor een extra uitstootvermindering van circa 22 megaton, waarmee de doelstelling van 55%-60% minder CO₂-uitstoot in 2030 naar verwachting haalbaar zijn. De industrie moet circa 5,2 megaton extra reduceren. Maar Tweede-Kamerlid Suzanne Kröger (GroenLinks) is nog niet tevreden. “Het pakket dat in het coalitieakkoord werd gepresenteerd, was bij lange na niet genoeg om die 60% CO₂-vermindering te halen. We hebben anderhalf jaar lang gepusht om extra maatregelen te nemen. Ik ben blij dat die er nu liggen. Maar ik maak me zorgen dat het niet genoeg is om de benodigde systeemtransitie daadwerkelijk te realiseren. Het is uiterst onzeker of we de doelen gaan halen.”
-Als fabrieken niet tijdig hun C0₂-uitstoot reduceren, moeten zij dan de deuren sluiten?
Kröger: “Ik kijk naar de economie die we nodig hebben in een klimaatneutrale samenleving in 2040. We hebben nu een grote zware industrie die gebaseerd is op heel goedkoop aardgas. Eerst vanuit Groningen, toen meer vanuit Rusland. Als dat wegvalt, moet je goed bekijken welke sectoren cruciaal zijn en welke sectoren zich niet meer in Nederland zullen vestigen. We gaan in Nederland steeds minder fossiele brandstoffen gebruiken. Ik vraag me af of wij in 2050 nog zes raffinaderijen nodig hebben.”
“Er wordt vanuit de industrie gedaan alsof die klimaatdoelen iets volstrekt nieuws zijn. Maar die bedrijven hebben een langetermijnvisie. Ze weten al heel lang dat er een klimaatprobleem is. Toch hebben ze tot het allerlaatste moment gewacht om na te denken over de transitie. En dan is 2030 ineens heel dichtbij.”
-Vindt u dat de industriebedrijven subsidie moeten krijgen om de omslag te maken?
“Ik vind het niet vanzelfsprekend dat we grote vervuilers belastinggeld gaan geven zodat ze hier blijven. En dat ze dan in 2035 alsnog ergens anders naartoe gaan, omdat daar goedkope waterstof is. Als een bedrijf subsidie krijgt, dan willen wij zeker weten dat het deel wil uitmaken van de klimaatneutrale samenleving. En dat eventuele winst die wordt gemaakt na die subsidie weer terugvloeit naar de maatschappij. Ik ben heel benieuwd naar de plannen waarmee ze gaan komen.”
-Hebben de industriebedrijven genoeg mogelijkheden om te verduurzamen, gezien bijvoorbeeld de netcongestie?
“GroenLinks waarschuwt er al heel lang voor dat we voldoende moeten investeren in versterking van het elektriciteitsnet. Daarvoor is veel te weinig aandacht geweest. Dit vraagt dat we bijvoorbeeld een oplossing zoeken voor het personeelstekort om de energietransitie te realiseren. Dat mis ik nog in de plannen van Jetten. Daarnaast moeten we veel meer nadenken over andere manieren om het net te ontlasten. Bijvoorbeeld door lokaal opgewekte stroom ook lokaal te gebruiken. Met een afnameverplichting voor de industrie, zodat de mensen in de wijk zekerheid hebben dat ze hun groene energie altijd kwijt kunnen.”
-Hoe ziet u de rol van waterstof?
“Waterstof is belangrijk, maar echt een beperkt deel van de oplossing. Er is te veel energieverlies bij het omzetten van elektriciteit naar waterstof, directe elektrificatie is efficiënter. Dat wordt het grote
ding, waterstof gaan we gebruiken in die processen waar dat niet lukt. We moeten H2 dus bijvoorbeeld niet gebruiken in het personenvervoer.”
-Moet deze waterstof groen zijn of ook blauw?
“Voor blauwe waterstof blijf je afhankelijk van gas. In de energiecrisis hebben we geleerd dat dit onwenselijk is. We moeten dus met een hinkstapsprong zo snel mogelijk naar groene waterstof en onszelf niet in een lock-in zetten met blauwe waterstof.”
-De backbone voor waterstof wordt aangelegd, maar het duurt nog even voordat deze af is. Hoe kijkt u naar andere manieren van transport van waterstof, bijvoorbeeld per trein in de vorm van ammoniak?
“Het is ongelooflijk belangrijk dat die backbone zo snel mogelijk af is. Dat kan door onze gasinfrastructuur snel om te zetten naar waterstof. Ammoniaktransport per trein willen we zo veel mogelijk beperken.”
-Zijn de doelen van 2030 haalbaar zonder CCS?
“CCS is onderdeel is van de plannen. Maar we willen de transitie naar hernieuwbare energie versnellen en niet in een fossiele reflex belanden. Dus niet dat bedrijven afhankelijk blijven van fossiel omdat er CCS is. Daarom hameren wij zo op die plannen van bedrijven om te laten zien hoe ze passen in een klimaatneutrale economie. Zie bijvoorbeeld de plannen van Tata. Zij besloten in één keer de transitie te maken naar het eindpunt en niet met CCS als tussenstap. Nog veel obstakels -zeker wat betreft de gezondheid van de omwonenden – maar in ieder geval wel weg van kolen. Wat mij betreft is CCS een sluitpost.”) ”
-Wat moet er verder gebeuren om de klimaatdoelen te realiseren?
“Het is ongelofelijk belangrijk dat we meer energie gaan besparen. We hebben heel lang beleid gehad waarmee energiebesparing niet gehandhaafd is. Hopelijk gaat de energiebesparingsverplichting van 5 naar 10 jaar. En die moeten we dan echt gaan handhaven. Het is absurd dat dit zo lang op zich heeft laten wachten. We hebben nu bijvoorbeeld de Tegemoetkoming Energie Kosten (TEK – red.) voor bedrijven vanwege de energiecrisis. Het is heel raar dat je bij de aanvraag van TEK niet hoeft aan te geven of je voldoet aan de energiebesparingsverplichting. We gaan dus de energiekosten van bedrijven subsidiëren voordat we kijken of ze die energie wellicht kunnen besparen. Dat is pure verspilling.”
Meer weten? Neem contact op.
