Met de publicatie van het concept-Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) en het ontwerp-Programma Energie Hoofdstructuur (PEH) opent minister Jetten voor Klimaat en Energie de dialoog over het energiesysteem van de toekomst. De raffinagesector omarmt de doelstelling voor een klimaatneutraal energiesysteem en gaat graag het gesprek aan over zijn bijdrage aan duurzame energie voor mobiliteit en industrie.
De Vereniging Energie voor Mobiliteit en Industrie VEMOBIN herkent veel van de denkrichtingen die het kabinet in het concept-NPE schetst. Omdat het wegvervoer grotendeels zal elektrificeren, zetten energiemaatschappijen in mobiliteit en industrie nu al fors in op elektrificatie van het wegvervoer, denk maar aan de vele laadpalen op tankstations langs de snelweg en in de binnenstad. En voor sectoren die lastig te elektrificeren zijn, zoals zwaar vrachtverkeer, scheepvaart en luchtvaart, zijn ’low carbon fuels’, zoals groene waterstof en biobrandstoffen een logische keuze. Zo breng je de doelstellingen van Parijs dichterbij en er zit wat dat betreft weinig licht tussen de opvattingen van de overheid en die van de energiemaatschappijen in mobiliteit en industrie.
Liever groen hier, dan grijs elders
In het concept-NPE slaat het kabinet een aantal essentiële piketpalen om de komende periode op voort te borduren: zo stelt het plan heel duidelijk dat de Nederlandse energiesector is ingebed in een internationale context en dat vergroening van de industrie in eigen land beter is dan de import van producten uit het buitenland die gemaakt zijn met grijze energie. VEMOBIN is het hiermee eens: liever groen hier, dan grijs elders. Nederland is met zijn fijnmazige infrastructuur, grote achterland en zeehavens uitstekend gepositioneerd om de duurzame energiehub-functie te bekleden die het kabinet in zijn concept-NPE schetst. Daarnaast verwelkomt VEMOBIN dat het kabinet de afvang en opslag van CO2 (CCS) onderstreept, waarmee deze technologie deel uitmaakt van het toekomstige energiesysteem.
Circulaire materialen
Maar om het energiesysteem van de toekomst te realiseren, zijn op korte termijn wel essentiële keuzes nodig. De belangrijkste is het onderkennen dat voor een klimaatneutrale toekomst de inzet van hernieuwbare brandstoffen, zoals groene waterstof, biobrandstoffen en synthetische brandstoffen onontbeerlijk is. En wel als een low carbon sluitstuk voor sectoren die niet volledig te elektrificeren zijn. Daar is productieruimte voor nodig, evenals duurzame biomassa en veel elektriciteit – en daar moeten we vandaag al mee aan de slag. Ook een spade dieper moeten lastige knopen worden doorgehakt, zoals het vergunnen van pyrolysefabrieken om niet-fossiele koolstof te maken voor circulaire materialen, aanleg van extra kabels voor de laadinfrastructuur (lees: laadpalen voor tankstations) en mechanismen om groene methanol in zeevaart mogelijk te maken. Energiemaatschappijen in mobiliteit en industrie hebben dus zo snel mogelijk vergunningen, infrastructuur en marktmechanismes nodig voor hun duurzame investeringen in elektrolyzers, bioraffinaderijen en tank- en laadinfra.
Synthetische brandstoffen
In het concept-NPE wordt terecht aandacht gevraagd voor de positie van met name synthetische brandstoffen om sectoren als lucht- en scheepvaart in Nederland te kunnen vergroenen. Het kabinet wil in het definitieve NPE opnemen hoe er meer concreet zicht kan komen op de productie van synthetische brandstoffen in Nederland. VEMOBIN erkent het belang en heeft er ook al eerder een analyse van gemaakt. VEMOBIN werkt dan ook graag mee aan het verzoek om op de ontwikkeling van deze brandstoffen in Nederland meer zicht te krijgen.
Sterke punten in het concept-NPE:
- Doelstelling Nederlandse energiehub in Europa biedt perspectief voor toekomstbestendige industrie in Nederland
- Inzet op elektrificatie van industrie en mobiliteit; stimuleer synthetische en biobrandstoffen waar elektrificatie niet past bij de activiteit
- Kabinet overweegt tijdelijk toestaan van meer stikstofuitstoot voor energieprojecten die op de lange termijn gunstig zijn voor natuurherstel en stikstofuitstoot
- Afbouw fossiel hand in hand met opbouw duurzaam energiesysteem
Ontwikkelpunten voor het definitieve NPE:
- Schep stimulerend beleid voor de import van duurzame grondstoffen (biomassa, waterstof, koolstofhoudend afval) voor energietoepassingen én een circulaire economie (materialen)
- Heldere en uitvoerbare regels voor veilige productie en transport van duurzame energiedragers, waarin toename van de benodigde stromen ter vervanging van fossiel mogelijk wordt.
- Industrie moet volwaardige partner worden bij besluiten over energie infrastructuur (niet alleen overheden en netbeheerders)
- Beter zicht op de productie van synthetische brandstoffen in Nederland
Meer weten? Neem contact op.

Jan Bessembinders
Lees ook
De brief aan de informateur
Regeerakkoord 2021
Duurzaam industriebeleid
Via duurzame industriepolitiek kan Nederland bijdragen aan de mondiale klimaatopgave én haar eigen verdienvermogen vergroten. De brief beschrijft wat er volgens de VEMOBIN nodig is in het Nederlandse regeerakkoord van 2021 zodat deze transitie slaagt.
Naar de brief